dr. cem çetin

her gülen mutlu olmadığı gibi her ağlayan da mutsuz değildir.. yakındım sana.. aşk mıydı bilmiyorum.. zaten aşk bilinebilir ya da tarif edilebilir mi ki? yakınında olmanın inanılmaz hafifliği vardı üzerimde.. gizli, güzel bir sırra vakıf olmanın mutluluğunu duyumsuyordum.. bir hayal ülkesinin alabildiğine uzanan sahilinde yürüyorduk ya hani o akşamüstü güneşe karşı.. yeni geldiğimiz bir hayal ülkesinin bu güzel sahilinde.. arada elim eline değiyordu sadece.. bu bile yetiyordu heyecanlanmam için.. gülümsüyor muydun? belki evet.. belki hayı r.. bence evet.. sanki evet.. ne de güzeldi bu tavrın.. akşam çökmek üzereydi.. güneş batıyor gözlerin ona inat doğuyordu.. çok şey söyleyen gözlerin.. mazi, şimdi, atî hepsini birden ve de tekmilini şimdi anlatan gözlerin.. sen böylesini severdin zaten.. kiplere yer yoktu senin evreninde.. bakışlar vardı sadece.. geniş zamanda bakışlar.. ve hatta geniş mekanda.. çünkü nerede olduğumu da idrak edemiyordum çoğu kez.. çocukluğumun eşsiz cennetinden,...

kurumsal risk yönetimi (kry) anlayışının olgunlaşmasında bakış açıları önemli günlük.. bu bakış açıları iç denetimi önemli bir noktaya taşıyor.. şöle ki –bizim kamu yönetimi anlayışını düşündüğümüzde- kry’de kritik iki oyuncu var.. üst yönetici ve iç denetçi.. belki ülkemizde denetim komiteleri gelişmiş olsaydı o vakit daha objektif bir risk algısı olabilirdi.. ancak ninemin bıyığı olsaydı dedem olurdu bağlamından öteye gitmeyeceğinden bu tip ümniyyeleri bir kenara koyarak konuya devam ediyorum.. neyse üst yönetim aslında yeni sorumluluk modelinde “politika belirleme”   sorumluluğunu (sevgili 1050 sayılı kanunun güzel bir ifadesi ile söyleyecek olursam) deruhte ediyor.. teknik bilgisi olması beklenmiyor.. konsolidasyonu harcama yetkilileri, strateji birimi ve iç denetçiler eliyle sağlıyor.. bunların ikisi bağımlı değişken mesabesinde.. iç denetçiler ise bağımsız ve bu bağımsızlık kry’de özellikle de kilit risklerin değerlendirilmesinde büyük önem taşıyor.. söz gelimi bir üniversi...

bu gün muhasebe denetimi yüksek lisans talebelerine iç kontrol (iks) dersi anlatırken yine yeni yeniden şunu fark ettim ki iks konusunda mevzuatımız gerçekten dolu dolu günlük.. yani kalkıp ta kimse diyemez şu eksik bu fazla.. iç kontrol özellikle kontrol ortamı bileşeni bağlamında muhkem bir kale gibi.. hani bu durum, o kutlu tarih olan, 26 aralık 2007 den önce de böyleydi kamu yönetimimiz için.. satın almada, personel rejiminde şunda bunda kontrol ortamımız mevcuttu.. gel gelelim risk deyince sessiz bir durumla karşı karşıya kalıyoruz.. keza genelde kurumların eylem planlarında burasının zayıf kaldığı ortada.. aslına bakarsan burada cosonun da içinin rahat olduğunu söyleyemeyeceğim.. netekim 2017 revizyonuyla entegre ERM 2017 yi ilan ederek mesajı verdi sanki.. coso da sonunda dedi ki “böyle ayrı gayrı; risk bir yanda strateji-performans ayrı yerde olmuyor.. risk’i embed etmeli  😅ki sistem içine bir anlama kavuşsun, bütünlük arz ediversin..” bu anlayış aslında eşyanın tabiatı...

“anla garip halimden itme düşer dalından hoş tut gönül kuşunu da serhoş oldu balından" senin iklimlerin hep soğuk mu? tıpkı bir kış güneşi gibi.. uzaktan bakınca içi ısınıyor insanın.. yaklaşınca ısıtmıyor.. en parlak, en canlı, en içten diye düşündüğüm bir anda inadına itiyor kalbimi.. bırakıp gitmek mi.. işte o mümkün gözükmüyor.. bir bakışın yetiyor yeniden bağlanmaya.. türlü hayaller kurdurmaya.. acı sözler geliyor dilime ve yüzüm asık.. ve sana rağmen senle olmaya çalışmak.. ya da bana rağmen bizden bahsetmek.. hep bir can pazarı.. var olmanın eziciliği.. ve uzaktan parlıyorsun.. halden anlamıyor mahzun yüzün.. olsun.. gülümsüyorsun.. benim için olmasa da benden yana bakman da yetiyor..  ve hatta aynı yerde olmasak bile.. senin de boğaza şu anda baktığını düşünerek yudumlamak bir fincan acı kahveyi.. işte o tarifsiz bir duygu.. bir zamanlar her salı akşamı 18.00 vapurunda ve daha sonra her pazartesi akşamı 17.00 vapurunda iliklerime kadar yaşadım.. "sen" ...

denetim elemanı yalnız insandır diye yazmıştım sevgili günlük hatırlarsan.. doğru ve yine aynı fikirdeyim.. ancak bu bağımsızlık iç denetçi söz konusu olduğunda dışsal değil, içseldir fazlasıylan.. böyle de olmalıdır en nihayetinde.. keza iç denetim denetim türleri arasında en çok ekip çalışmasına muhtaç olanıdır.. bu birliktelik sadece yazılımın (içden yazılımındaki denetçi-gözetim sorumlusu-başkanın) bir sonucu değildir.. aslolan bir bulguyu birlikte oluşturmaktır .. aslında sistem kaynaklı birliktelik (yani içden yazılımındaki denetçi-gözetim sorumlusu-başkan üçlüsü) dahi bu amaca matuftur.. biri yazacak, diğeri kontrol edecek ve en nihayetinde biri de onaylayacak.. ancak bu durum belli bir bilişsel düzey gerektirir.. kognitif kuram bağlamında meseleye bakacak olursak denetim türlerinin en üst basamağında yer alan iç denetimd en beklenen anlama ve kavrama düzeyinde kalmayıp bir analiz ve en nihayetinde senteze varabilmesidir.. analiz ve sentez ise günümüz BT devrinde ve entegre çal...